De wereld is vanaf begin van dit jaar extreem veranderd. Dit zien we vanaf maart 2020 versneld optreden in allerlei soorten ontwikkelingen. De beslissing om een huis te kopen of een huis te verkopen, is nu typisch een beslissing waar je in de huidige situatie goed over na zult denken. De caronacrisis zal voor veel veranderingen zorgen die structureel zullen zijn. De onzekerheid bij bedrijven vertaalt zich door naar mogelijk modernisering van bepaalde bepaalde beroepsgroepen. Werknemers zijn bewust dat de huidige situatie niet eenmalig zal zijn en er nog veel structurele veranderingen zal gaan optreden voor mogelijke carrierekansen die voor velen een andere wending zullen krijgen. De pandepidemie veroorzaakt door COVID-19 heeft een enorme impact op de financiële markten en de economie wereldwijd. Ook eigenaren van onroerend goed, verhuurders van vastgoed en kantoorpanden en potentiële huizenkopers vragen zich steeds meer af: welke gevolgen gaan we nog onder ogen moeten zien door deze coronacrisis?
Huis verkopen of huis kopen tijdens de caronacrisis
Makelaars hebben vanaf maart dit jaar een flinke daling van het aantal bezichtigingen van woningen. De uitbraak van deze nieuwe virus, kan ook de woningmarkt beïnvloeden dit jaar, en wellicht zal er een heel nieuwe maatschappelijke ontwikkeling plaatsvinden, mede door de caronacrisis, denk aan bedrijfsveranderingen voor werknemers, werkeloosheid en meer inzet van tijdelijk personeel.
“Kopers en oversluiters lijken te anticiperen op hogere hypotheekrentes”
Er zal een structurele toename zijn van de werkeloosheid waardoor dit een negatieve impact kan hebben voor gezinnen die een huis willen kopen. De nodige zorgen zal hoogstwaarschijnlijk zorgen voor een terughoudendheid. Daarnaast zal er een einde moeten komen aan deze pandemie, en dat is nu juist het probleem, komt er een vaccin en komt er mogelijk nog een tweede golf aan? Hoe zal het uiteindelijk effect zijn van bedrijven die gaan saneren of zelfs failliet gaan? De echte economische gevolgen zal nog merkbaar moeten gaan worden.
Wat gaat er met de hypotheekrente gebeuren?
We zagen een licht dalende trend van de hypotheekrente in de eerste 3 maanden van 2020. Dit was totdat het coronavirus (COVID-19) uitgroeide tot een pandemie. We zagen dat er direct sprake was van een stilstand van de wereldwijde economie. Als gevolg daarvan is de hypotheekrente voor het eerst in jaren weer opgelopen. Als we maart 2020 vergelijken met maart 2019, dan kostte een woning 7% meer dan in maart 2019 (CBS). Er was tevens sprake van een flinke toename van het aantal verkocht woningen, namelijk 18.627 woningen en dat is 11% meer dan in maart 2019. Het zal nog enige tijd duren voordat de economie opveert. De overheid probeert bedrijven overeind te houden en er vindt veel ondersteuning plaats richting werknemers dat zij zoveel mogelijk hun baan kunnen behouden. Hierdoor zien we een stijging van de begrotingstekorten en stijgen de overheidsschulden. We zagen een stijging van de rente van overheidsobligaties doordat beleggers een hogere rentevergoeding eisen. Daar is inmiddels ook een einde aan gekomen. Centrale banken kopen massaal schuldpapier op, daardoor zien we geen stijging meer in de overheidsrente. Er wordt veel geld in de economie gepompt in de hoop dat bestedingen weer zal gaan toenemen en te voorkomen da de inflatie te ver wegzakt.
Er zijn nog wel enige onzekerheden te benoemen, namelijk dat als de arbeidsmarkt verder verslechtert, dan zal de kredietrisico’s toenemen en zullen hypotheekverstrekkers een hogere hypotheekrente vragen.
Er zijn nog wel onzekerheden te benoemen, namelijk dat als de arbeidsmarkt verder verslechtert, dan neemt de kredietrisico’s toe en zullen hypotheekverstrekkers een hogere hypotheekrente vragen.
Gemiddelde huishouden pessimistisch over het economisch klimaat
Uit onderzoek van het CBS is gebleken dat huishoudens erg pessimistisch zijn geworden. Het vorige dieptepunt van deze pessimisme is terug te zien ten tijde van de eurocrisis in november 2011. Voor de komende 12 maanden zijn huishoudens ook erg pessimistisch. Grote aankopen worden uitgesteld in afwachting van wat er nog mogelijk staat te gebeuren. Het behoud van werk blijkt de grootste zorg te zijn onder Nederlanders. Ook blijkt dat van de ondervraagde consumenten het overgrote merendeel verwacht dat ze hun baan kwijtraken.
Het is duidelijk dat dit impact kan hebben op de huizenprijzen. Bijzonder om te zien, is dat de NVM juist deze mening niet deelt. De makelaarsvereniging delen niet de mening van de economen die een prijsdaling verwachten. De krapte aan het begin van de caronacrisis is er nog steeds, aldus de NVM. Er is volgens hen niet veel veranderd sinds het uitbreken van de crisis.
Wat kunnen we van de huizenprijzen verwachten?
De algemene visie bemerken wij, is dat voor de lange termijn de caroncrisis niet zal zorgen voor minder vraag naar woningen, voor de korte termijn zal er wel verschuivingen te zien zijn in de aankoopconclusies. Al vele jaren zien we dat de vraag naar woonruimte op een hoog niveau ligt. Er is al jaren sprake van schaarse aanbod van ornoerend goed in veel steden en regio’s. Omdat de vraag naar woningen zich op een hoog niveau zal blijven ontwikkelen, zal dit mede zorgen voor een terugkerende aantrekkende vastgoedmarkt. Wereldwijd is er sprake van een sterke bevolkingsgroei en voor de komende jaren zal deze sterke groei aanhouden. Daarnaast kan vastgoed in tijden van crisis toch als een stabiele investering worden beschouwd. Al met al is deze caronacrisis in de huidige fase lastig te peilen, gezien de onzekerheid die het op veel vlakken mee kan brengen. Maar ook hier, zal indien de caronacrisis op een gegeven moment in control is, blijken dat de huizenmarkt zich verder kan ontwikkelen. Het mag voor zich spreken, dat in de komende maanden voor kantoorpanden weinig huurovereenkomsten zal worden gesloten, met name lange termijn huurovereenkomsten. Er zal voor iedereen voorlopig nog vraagtekens zijn wat er gaat gebeuren.
MSCI World Real Estate Index
De MSCI World Real Estate Index is een voor free float gecorrigeerde marktkapitalisatie-index die bestaat uit uit large- en midcap aandelen. Interessant is om te zien hoe wereldwijd de vastgoedmarkt wereldwijd flinke tikken heeft gekregen na de start van een sterke opmars vanaf januari 2009. Maar liefst ruim 10 jaar lang hebben we sterke uptrend gezien in deze sector. Beleggers hebben ook hier uitstekende rendementen gerealiseerd door vastgoed als asset op te nemen in de portefeuille. Gaan we kijken naar de prestatie van deze beleggingscategorie ten opzichte van de standaar MSCI World Index, dan zien we dat vanaf 2016 er een duidelijk outperformance zichtbaar is. Vanaf 2009 tot en met 2016 wisselde dat een beetje, het ene jaar iets beter, het andere jaar iets slechter. Wat kunnen we nu eigenlijk verwachten? Voor de korte termijn kunnen we nog onzekerheid verwachten, dit zal ook merkbaar zijn. Net als aandelen zal ook de vastgoedmarkt zich op een gegeven moment gunstige waarderingen krijgen. Al met al zall alles afhangen hoe deze caronavirus zich ontwikkelt, of er een tweede virus aankomt en of er ook binnen afzienbare tijd een vaccin beschikbaar zal zijn.